آزمایش مدفوع
آزمایش مدفوع، یکی از رایج‌ترین آزمایشات برای بررسی اختلالات گوارشی است. بررسی انگل‌های روده‌ای، خونریزی‌های احتمالی، علت‌های اسهال و مدفوع خونی و ... از مهمترین دلایل درخواست این آزمایش است. برای همین لازم است قبل از انجام نمونه‌گیری، مواردی که بر نتیجه آزمایش اثر می‌گذارند را مطالعه نمایید.
شرایط آمادگی آزمایش
- آزمایش مدفوع برای بررسی بیماری‌های مختلف گوارشی درخواست می‌شود. گاهی یک نمونه کافی است و گاهی بخاطر بررسی دقیق خونریزی های گوارشی باید 3 بار نمونه بدهید.
* اگر نمیتوانید نمونه مدفوع را در آزمایشگاه بگیرید، تا 2 ساعت بعد از گرفتن نمونه مدفوع در خانه، آن را به آزمایشگاه برسانید. حتما نمونه را در جای سرد نگهدارید.
* نمونه های اسهال و مدفوع خونی از بقیه نمونه ها حساستر هستند و کمتر از نیم ساعت باید به کارشناس آزمایشگاه تحویل داده شوند.
* دقت کنید نام و شماره پذیرش شما روی ظرفی که در دست دارید نوشته شده باشد.
* هنگام گرفتن نمونه مدفوع، دقت کنید با ادرار یا خون قاعدگی مخلوط نشود.
* اگر هنگام مسواک و نخ دندان، دچار خونریزی لثه می‌شوید، 2 روز قبل از انجام آزمایش، مسواک و نخ دندان استفاده نکنید.
* یک هفته قبل از آزمایش، کرچک، داروهای ضد اسهال، منیزیم، بیسموت، و آنتی‌بیوتیک استفاده نکنید.
* سه روز قبل از مراجعه به آزمایشگاه، از خوردن مواد زیر خودداری کنید:
- جگر و گوشت گاو و گوسفند.
- میوه های ترش، هویج، کلم بروکلی، ترب و تربچه، شلغم و لبو، خربزه و هندوانه
* داروهایی مانند آهن، ویتامین سی، مسکن ها مانند بروفن، آسپرین، و کورتون را 3 تا 2 روز قبل از آزمایش مصرف نکنید.
* اگر در مدفوع خود کرم مشاهده کردید، حتما آن را به مسئول آزمایشگاه اطلاع دهید.
- آزمایش مدفوع برای بررسی بیماری های گوارشی متفاوتی درخواست میشوند. افرادی که مشکوک به انگل های روده هستند، بیماران مبتلا به اسهال طولانی مدت، مدفوع چرب، دفع خون در مدفوع، یبوست‌های طولانی مدت، و هرگونه علامت های گوارشی دیگر ممکن است لازم باشد این آزمایش را انجام دهند. هرگونه تغییر در شکل طبیعی مدفوع نیاز به بررسی و آزمایش دارد.
- گاهی لازم است باکتری‌های عفونی خاصی مانند کمپیلوباکتر، هلیکوباکتری پیلوری، و ... در مدفوع بررسی شوند. برای همین باید نمونه کشت داده شود.
- گاهی در مدفوع شما کرم دیده می‌شود اما گاهی هیچ گونه انگلی در ظاهر دیده نمی‌شود و نیاز به بررسی میکروسکوپی مدفوع برای دیدن انگل‌های بسیار کوچک یا تخم انگل است.
- آزمایش تریپسین (Trypsin) در مدفوع برای اختلالات پانکراس و آنزیم‌های گوارشی انجام می‌شود.
- بعضی اوقات سیستم گوارشی دچار خونریزی می‌شود اما در مدفوع ظاهر خونی دیده نمی‌شود. بنابراین لازم است آزمایش مدفوع برای دیدن خون مخفی انجام شود. این آزمایش برای بیماری‌های روده بزرگ اهمیت زیادی دارد.
- آزمایش کالپروتکتین در مدفوع برای بیمارانی که التهاب روده دارند (IBD) ، یا مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر و برخی عفونت های ویروسی درخواست می‌شود.
- بررسی مدفوع زیر میکروسکوپ، علاوه بر مشاهده انگل‌های بسیار کوچک و گلبول‌های قرمز در صورت خونریزی، از نظر گلبول‌های سفید هم اهمیت دارد. دیدن گلبول‌های سفید زیاد در مدفوع نشان دهنده عفونت باکتری است و نوع باکتری در کشت مدفوع مشخص می‌شود. این آزمایش در افرادی که اسهال طولانی مدت و بیشتر از 4 روز دارند، درد شکمی، خون در مدفوع، تب و خستگی و کاهش وزن زیاد بدون علت دارند اهمیت زیادی دارد.
- آزمایش لاکتوفرین در مدفوع برای بررسی بیماری التهابی روده (IBD) و التهاب فعال گوارشی انجام می‌شود. وجود مقدار زیاد لاکتوفرین در مدفوع در اسهال ویروسی و انگلی و باکتریایی هم دیده می‌شود. در صورت بالا بودن این آزمایش باید آندوسکوپی نیز انجام دهید. اما اگر نتیجه این آزمایش طبیعی بود، بیماری غیر التهابی است و نیاز به اندوسکوپی ندارد.
- اگر مدت زیادی درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری را انجام می‌دهید ممکن است آزمایش مدفوع برای شما درخواست شود. اگر یک ماه بعد از پایان درمان، این باکتری در مدفوع شما دیده نشود، یعنی درمان شما کامل و موفقیت آمیز بوده است.